Als we het over knoflook hebben denken we meteen aan de landen rond de Middellandse Zee. Spanje, Portugal, Frankrijk, Italië, Griekenland, Turkije. Maar komt knoflook hier ook oorspronkelijk vandaan?
In het midden van de 18de eeuw schonk Botanicus Carl Linnaeus Sicilië in Italië de eer om als plaats van oorsprong te zijn voor knoflook.
In 1875 schreef Eduard Regel dat hij knoflooksoorten was tegengekomen in het Dzungaria Basin, een gebied ten noorden van Tien Shan in China. Centraal Azië.
In 1887 kwam Eduard Regel met de indicatie dat in Tajikistan en Tashkent ook mogelijke plaatsen van herkomst zijn.
Centraal Azië was in de 20ste eeuw moeilijk toegankelijk voor Westerse onderzoekers. Russisch onderzoek naar de plaats van herkomst van knoflook ging wel door.
Rond 1980 hadden Russische onderzoekers een gebied in kaart gebracht waar de knoflook oorspronkelijk voorkwam. Dit gebied ligt grofweg tussen Tien Shan in het oosten (zie kaart). Op de grens van Kazakhstan en Kyrgyzstan verdergaand in westelijke richting door zuid Uzbekistan naar Tajikistan en de Pamir Mountains, verdergaand in westelijke richting door Noord Afghanistan en in Noord Iran en Turkmenistan.
In 1995 concludeerde Helga Maas en Manfred Klaas door hun studie over moleculaire markers en DNA profielen van honderden knoflooksoorten dat de meest primitieve vormen van knoflook met de mogelijkheid zaad te vormen kwamen uit het Oostelijk gebied van Uzbekistan en West en Zuid Georgië in de Caucasus.
Zaadvorming (ook bij knoflook) is noodzakelijk voor generatieve vermeerdering en vergroting van de diversiteit. We mogen aannemen dat door selectie van laat tot niet bloeiende soorten de mens de hand heeft gehad in het creëren van niet bloeiende knofloken.
Verspreiding
Sinds er mensen zijn in Centraal Azië en wilde knoflook vonden, is de knoflook begonnen aan de verspreiding anders dan door zaad of broedbollen.
De jagers, verzamelaars uit die tijd leidde een nomadisch bestaan en namen vermoedelijk knoflook mee als voedsel en smaakmaker. Centraal Azië was ook een gebied wat lag op de verschillende handelsroutes die er waren zoals de zijderupsroute. Dit maakt het aannemelijk dat knoflook op die manier buiten het oorspronkelijke verspreidingsgebied kwam.
De eerste bewijzen van knoflook werd gevonden in een graftombe in El Mahasna Egypte. De gekleide knoflookafbeeldingen zijn gedateerd uit 3750 BC. Ook in het graf van Tutankhaman, begraven in 1352 BC werden naast goud en Lapis ook gedroogde knoflookbollen gevonden.
De Griekse historicus Herodotus schreef in de 5de eeuw BC na een bezoek aan de Piramides in Egypte dat hij inscripties heeft gezien die beschreven dat grote hoeveelheden radijsjes, uien en knoflook door de Piramidebouwers werden genuttigd. Deze bevindingen suggereren dat knoflook een belangrijke rol speelde in hun cultuur.
Er zijn vermeldingen van knoflook gevonden in India, minstens van 3000 BC en uit China van rond het jaar 0 en misschien al van 2000 BC.
De duizenden jaren van handel en uitwisseling hebben knoflook gebracht tot over een groot deel van de wereld.
Ook Westwaarts kwam de knoflook via Rusland tot in Duitsland.
Nu doet men eigenlijk niets anders. Men zoekt vanuit Europa en Amerika naar oorspronkelijke knofloken in Centraal Azie. China verscheept zijn knoflook over de hele wereld. En mensen nemen knofloken mee over de hele wereld met het vliegtuig.
De Noord –Westelijke kant van Europa liep niet warm voor knoflook. Tot ongeveer 1950 was knoflook alleen bekend in botanische- en kloostertuinen. Het werd wel vermeld in boekjes over huismiddelen tegen kwalen.
Knoflook naar Nederland
Begin 50er jaren van de 20ste eeuw kwamen er veel mensen in Nederland werken vanuit Turkije en Marokko. Deze gastarbeiders wilden hun geliefde knoflookbol graag in het eten hebben.
Nederlanders vonden deze mensen stinken. Totdat de Nederlanders zelf meer gingen reizen. Frankrijk, Spanje, Italië, Griekenland en Turkije werden geliefde vakantielanden, en daar wilde men wel de specialiteiten van het land eten. Uiteraard met veel knoflook. De Nederlander begon ook terug in Nederland de knoflook meer te waarderen. Tegenwoordig heeft elke groenteboer en supermarkt knoflook in zijn assortiment.
Recente reacties